Ferritin, besinlerden alınan demiri depolayan ve vücudun demir ihtiyacını karşılamak için gerektiğinde onu serbest bırakan bir protein kompleksidir. Demiri eritme, depolama ve salma işlevi gören ferritin genel olarak hücrelerde ve az miktarda da kan dolaşımında bulunur. Bu protein vücuttaki demir rezervlerinin durumunu yansıttığı için önemli bir göstergedir.
Laboratuvar testleri ile ölçülen ferritin düzeyleri vücutta ne kadar demir bulunduğunu ve rezervlerinin ne kadar dolu olduğunu belirlemek için kullanılır. Bu nedenle ferritin testi demir eksikliği veya birikimini değerlendirmek için çok yararlı bir araçtır.
Düşük ferritin nedir?
Ferritin, demirin depolanmasından ve salınmasından sorumlu bir protein olduğundan, bu proteinin miktarının normal seviyelerin altında olması, vücudun demir depolarının tükendiğini gösterir. Bu durum halk arasında anemi olarak bilinen demir eksikliğine yol açmaktadır.
Demir, oksijenin akciğerlerden kırmızı kan hücreleri tarafından dokulara taşınmasında kritik bir rol oynar, dolayısıyla düşük demir seviyeleri kırmızı kan hücrelerinin üretimini olumsuz etkiler ve demir eksikliği anemisi ortaya çıkar.
Düşük ferritin seviyesi genellikle aşırı çay ve kahve tüketimi ve düzensiz beslenmeden kaynaklanır. Ayrıca menstrüasyon, hamilelik ve emzirme gibi fizyolojik durumlar da demir alımını sınırlayarak ferritin düzeylerinin düşmesine neden olabilir.
Düşük ferritin belirtileri nelerdir?
Ferritin seviyeniz düşük olduğunda ortaya çıkabilecek düşük ferritin belirtileri şunlardır:
- Şiddetli yorgunluk ve halsizlik
- Cilt soluk görünüyor
- Göğüs ağrısı ve nefes darlığı
- Kalp atış hızının hızlanması
- Baş ağrısı ve baş dönmesi
- Dilde yaralar
- Tırnaklar kırılgan hale gelir
- Özellikle bebeklerde ve çocuklarda iştah kaybı
- kulaklarda çınlama
- soğukluk hissi
- Unutkanlık
- Konsantrasyon ve odaklanma zorluğu
- saç dökülmesi
- Eklem ve kas ağrısı
- El ve ayaklarda uyuşma hissi
- Toprak veya kireç yeme isteği
Düşük ferritin nasıl tedavi edilir?
Vücuttaki demir seviyesini değerlendirmek için yapılan ferritin testi sonucunda düşük ferritin seviyesinin tespit edilmesi olası sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Bu durumun nedeninin belirlenebilmesi için demir depolarının tükenmesinin altında yatan nedenlerin incelenmesi gerekmektedir. Örneğin, kanayan ülserler veya aşırı adet kanaması gibi inflamatuar durumların tedavi edilmesi, demir eksikliğini hızla çözebilir.
Ferritin düşüklüğünün belirli bir hastalığa bağlı olmaması halinde ferritin düşüklüğünü tedavi etmek için doktorunuzun önerileri doğrultusunda ağızdan demir takviyesi (şurup, damla, kapsül) veya damar içi demir tedavisi uygulayabilirsiniz. Bazı durumlarda demir takviyesi tek başına yeterli olmayabilir; bu nedenle diyet değişiklikleri de önerilebilir.