“Diyabet, ömür boyu insülin kullanımını gerektiren bir yaşam tarzıdır”Tip 1 diyabet, pankreasın adacık hücrelerinin otoimmün yıkımından kaynaklanan mutlak bir insülin eksikliğinin olduğu bir durumdur. İnsülin, pankreasın adacık hücreleri tarafından sentezlenen ve kan şekerini düzenlemek için gerekli olan hayati bir hormondur. İnsülin eksikliği olduğunda hücrelerin enerji için ihtiyaç duyduğu glikozu kullanamaması nedeniyle kan şekeri seviyeleri yükselir. Bu durum genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıksa da her yaşta ortaya çıkabilir. Tip 1 diyabet bir hastalıktan ziyade yaşam boyu insülin kullanımını gerektiren bir yaşam tarzıdır. 5-14 yaş arası çocuklar risk altında!Tip 1 diyabet Türkiye'de son yıllarda artış gösteriyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre ülkede yaklaşık 20.000 çocuk ve genç tip 1 diyabet tanısıyla yaşıyor. Bu sayı dünya çapındaki artışa paralel olarak artıyor. Bu hastalık en çok 5-14 yaş arası çocuklarda görülür. Aşırı susama ve sık idrara çıkma, tip 1 diyabetin ana belirtileridir Tip 1 diyabet genellikle ani belirtilerle ortaya çıkar. Çocuklarda en sık görülen belirtiler ise Doç. Dr. Sebahat Yılmaz Ağdıoğlu bunu şöyle sıraladı;• Aşırı susama ve sık idrara çıkma: Çocuklar gece boyunca çok fazla su içmeye başlayabilir ve sık sık tuvalete gitme ihtiyacı duyabilirler. Tuvalet eğitimini tamamlayan bir çocukta gündüz veya gece de yatak ıslatma sorunu yaşanabilir. • Aşırı gerilim: Enerji eksikliği ve yorgunluk hissedebilirsiniz. • Açıklanamayan kilo kaybı: İnsülin eksikliği nedeniyle vücut enerji için yağ ve kas dokusunu kullanmaya başlar. • Bulanık görüş: Yüksek kan şekeri seviyeleri göz merceğinin şişmesine neden olabilir. • İştah artışı: Vücudunuz enerjiyi gerektiği gibi kullanamadığı için daha fazla yemek yemeniz gerekebilir.En çok hangi çocuklar etkileniyor? Tip 1 diyabetin kesin nedeni tam olarak bilinmese de bazı risk faktörleri tespit edilmiştir: • Genetik yatkınlık: Ailesinde tip 1 diyabet öyküsü olan çocuklar daha yüksek risk altındadır. • Otoimmün hastalık öyküsü: Vitiligo, çölyak hastalığı veya Hashimoto hastalığı gibi diğer otoimmün hastalıkları olan çocukların tip 1 diyabet geliştirme olasılığı daha yüksektir. • Çevresel faktörler: Viral enfeksiyonlar ve beslenme alışkanlıkları gibi çevresel faktörlerin hastalığın başlangıcında rol oynadığına inanılıyor. Erken teşhis her zaman önemlidir Tip 1 diyabet hızla ilerleyebilir ve ketoasidoz adı verilen yaşamı tehdit eden bir duruma yol açabilir. Bu nedenle ebeveynlerin ve öğretmenlerin belirtilerden haberdar olmaları ve herhangi bir endişeleri varsa derhal bir sağlık uzmanına başvurmaları önemlidir. Tedavi seçenekleri Tip 1 diyabetin kesin bir tedavisi olmasa da hastalığın tedavisi mümkündür. Diyabet tedavisi genellikle şunları içerir: • İnsülin tedavisi: Vücudun ihtiyaç duyduğu insülini sağlamak için düzenli enjeksiyonlar veya insülin pompaları kullanılır. • Kan şekeri takibi: Tedavi planınızın etkili bir şekilde uygulanması için kan şekeri düzeylerinin düzenli ölçümü kritik öneme sahiptir. Bu amaçla sürekli glikoz ölçüm sistemi olan sensörler günümüzde etkin olarak kullanılmaktadır. • Diyet ve egzersiz: Sağlıklı bir diyet ve düzenli fiziksel aktivite kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olur. ''Alışılmadık bir sağlık sorunu değil'' Tip 1 diyabet çocukluk döneminde ortaya çıkabilen nadir olmayan bir sağlık sorunudur. Erken teşhis, etkili bir tedavi planı ve diyabet teknolojileri sayesinde çocuklar sağlıklı bir yaşam sürdürebiliyor. Bu nedenle bu konuda kamuoyunun bilinçlendirilmesi, ailelerin semptomlara karşı uyanık olması ve sağlık politika yapıcılarının diyabetli her çocuğa diyabet teknolojileri sağlanmasına yönelik bir eylem planı hayata geçirmesi büyük önem taşıyor. |
